Fizahan-teny |
| ||||||||||||||||||||
Ohabolana : toerana | |||||||||||||||||||||
Ohabolana 1 | |||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Que chacun soit libre dans sa position. [2.415 #837] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 2 | Aza mifanaratsy an-toerana hoatry ny vavy antitra mitanina andro. [2.415 #4861]
Mifanaratsy an-toerana ohatra an-dRafotsibe mitanin' andro. [2.165] Mifanaratsy an-toerana, ohatra ny vavy antitra Rafotsibe mitanin' andro, ka mifanaratsy an-toerana ka rafitr' ady. [2.415 #1909] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Des vieilles femmes se chauffant au soleil, elles médisent l' une de l' autre tout en étant ensemble. [2.165]
Ne vous dénigrez pas en face, comme les vieilles femmes qui se chauffent au soleil. [2.415 #4861] Vieilles qui se chauffent au soleil : elles médisent à qui mieux mieux, et les disputes vont leur train. [2.415 #1909] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Être accroupi au soleil est l' occupation favorite des gens oisifs à Madagascar surtout des vieux et des malades. Et alors comme les bras ne font rien, la langue travaille souvent d' autant plus. [2.165]
Se disait des gens qui par leurs médisances ou leurs racontars mettent la division et sèment la dispute. [2.415 #1909] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 3 | |||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Pour ramener du riz à faire sécher en été, il faudrait faire sortir celui qui est déjà sec et rentré depuis longtemps. [2.415 #3107] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | En été les provisions s' épuisent. [2.415 #3107] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 4 | Itoerana ela Ny toerana ela Toerana ela Toerana ela | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Rester longtemps donne double droit. [2.415 #2189] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Le sens est que les anciens ont des privilèges. [2.415 #2189] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 5 | Kely manam-bady, toa toerana ifamonjena; lehibe manam-bady, toa lanilany tandrify. [2.415 #1198, 2.653 #1244]
Kely manambady toa toerana ifamonjena, lehibe vao manambady toa lanilany zara. [2.558 #1618] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Se marier jeune c' est comme si on était pressé de trouver un parti pour s' établir ; se marier tard c' est comme si on n' avait pas trouvé un parti convenable. [2.415 #1198] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 6 | Lasiray sy arivo ny toerana : ny lasiray dila fa ny arivo mbola ho avy. [1.147 #L33] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 7 | Mihena an-toerana karaha fen' antitra. [1.147 #M112] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 8 | Mihena an-toerana toy ny kitozan-dRainibozaka. [2.415 #2212] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Diminuer sur place comme la viande boucanée de Rainibozaka. [2.415 #2212] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe pouvait se dire de toute diminution ou contraction. [2.415 #2212] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 9 | Ny toerana ela | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 10 | Ny toerana no tsy lavorary dia ny trano atsimo sy avaratra no Ny toerana no tsy lavorary, ny trano atsimo sy avaratra no mifanaratsy. [2.165 #339, 2.415 #3503] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ce qui empêche d' être bien chez soi, c' est que la maison du sud et celle du nord se disent des injures. [2.415 #3503]
Ce qui fait qu' on n' est pas bien chez soi, c' est qu' on ne s' entend pas avec ses voisins. Litt. la maison du sud et celle du nord (qui sont voisines) se disent des injures. [2.165 #339] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il y a mésentente. [2.415 #3503] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 11 | Papango amam-borona: iray toerana, fa samy hafa faniry. [2.165 #309]
Papango amam-borona, ka ny toerana no iraisana, fa ny faniriana samihafa. [2.415 #854] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Des papangues (oiseaux de proie) et d' autres oiseaux: ils sont dans le même endroit, mais ils n' ont pas les mêmes désirs. [2.165]
Papangue qui se trouve avec d' autres oiseaux : l' habitation est commune, mais les moeurs sont différentes. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des gens qui peuvent être ensemble, mais qui ont chacun leur condition. [2.415 #854] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 12 | Papango amim-boanjo ka toerana no iraisana. [2.558 #3476]
Papango amim-boanjo : toerana no iraisana. [2.415 #1694, 2.653 #2589] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Oiseau papangue et arachides : ils n' ont de commun que l' habitation. [2.415 #1694] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des grands et des petits. [2.415 #1694] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 13 | Raha | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 14 | Sabakaka ambody riana : tsara toerana, fa tsy mahita tory. [2.653 #2809, 2.974 #279] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Crapaud au-dessous d’une cascade : le paysage est superbe, mais le sommeil est impossible. [2.974 #279] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 15 | Ny fanambadiana tahaky ny sodifafana : atsipy vao mandohalika. [2.415 #1220]
Tahaka ny sodifafana : atsipy vao mandohalika. [2.653 #2965] Sodifafana an-tanin-drazana: na atsipy aza mandohalika ihany. [2.415 #6487, 2.653] Sodifafana atsipy vao mandohalika. [2.415 #6488] Sodifafana ka atsipy vao manongalika. [2.415 #6488] Sodifafana ka natsipy any an-kady vao manongalika (tsara toerana). [2.558 #3910] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Le mariage c'est comme la plante grasse qu' on appelle sodifafana : il faut jeter cette plante pour qu' elle s' incline. [2.415 #1220]
Plante sodifafana dans sa terre : elle a beau être renversée à terre, elle s' agenouille. [2.415 #6487] Plante sodifafana : lorsqu' on la renverse et jette à terre, elle se recourbe et semble fléchir le genou. [2.415 #6488] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Une femme menacée de répudiation commence à s' amadouer. [2.415 #1220]
Allusion à la forme recourbée de cette plante. Ce proverbe se disait des personnes tellement attachées quelles acceptent tous les traitements. [2.415 #6487] Se disait des gens qui ont besoin, pour s' amender, d' être traités sévèrement ; il se disait par exemple, dans le mariage, des femmes difficiles à traiter. [2.415 #6488] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 16 | |||||||||||||||||||||
Ohabolana 17 | Toerana ela | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 18 | Toerana nahavokisana tsy itoerana ela. [2.558 #4145] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 19 | Tovolahin' Antananarivo : raha miasa mitsingina, fa raha milalao maka toerana. [2.558 #274] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 20 | Tsaramaso mitsipika an-joro, ka tsy very fa niova toerana. [2.558 #285]
Voanemba mitsipika an-joro : tsy very fa nitady toerana. [2.415 #2264] Voanemba nitsipika an-joro : tsy very fa niova toerana. [2.558 #4988] Voanemba nitsipika an-joro: tsy very, fa nitady toerana. [2.653 #3703] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Graine de cassia tombée dans le coin réservé aux animaux : elle n' est pas perdue, elle est allée chercher sa place. [2.415 #2264] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Elle a trouvé une bonne place, bien grasse, dans le fumier. [2.415 #2264] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 21 | Tsy hadalan' akoho no itoerany any an-joro, fa toeram-boazara. [2.415 #866]
Tsy hadalan' ny akoho no itoerany an-joro fa toeram-boazara. [1.1] Tsy hadalan' ny akoho no itoerany eo an-joro, fa toeram-boazara. [2.558 #4491, 2.653 #3346, 1.1] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Entimilaza ny fanekena ny anjaran' ny tena, na ratsy io na tsara. [1.1]
Tsy fidin' ny akoho ny anidiana azy eo an-joro (atsimo atsinanana) fa eo no tokony ho anjarany ka mandefitra izy. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Si les poules se placent dans l' angle qui leur est assigné, ce n' est pas par sottise, mais par conformité à l' ordre. [2.415 #866] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Chacun à sa place. [2.415 #866] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 22 | Tsy mety raha manao dihin-dRazihizihy : sady tsy hirebika no tsy hanimpy sandry, fa mihoninkonina an-toerana fotsiny. [2.558 #4614]
Tsy mety raha manao dihin-dRazihizihy : sady tsy hirebika no tsy hanipy sandry, fa eo no mihoninkonina foana eo. [2.415 #2123, 2.653 #3435] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Il ne faut pas danser comme Razihizihy, sans sauter, sans remuer les bras, se contentant de remuer sur place et avec embarras. [2.415 #2123] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des gens lourdauds et embarrassés. [2.415 #2123] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 23 | Vato ambany riana : tsy mikorontana fa mifanamboa-toerana. [2.165 #2199, 2.558 #4886]
Vato ambany riana: tsy mikorontana, fa mifanamboatra toerana. [2.653 #3633] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Des pierres au pied d' une cascade: elles ne se dérangent pas (ne se mettent pas en désordre), mais se font place l' une à l' autre. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 24 | Vato an-dava-drano: tsy miady, fa mifanajary toerana. [2.299 #15, 2.653 #3634] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 25 | Zaza mifo-delo ka mody an-toerana amin' ny tompony. [2.415 #2759] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Enfant qui renifle : la morve revient à son maître. [2.415 #2759] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Nous sommes responsables de nos actions et nous avons à en subir les conséquences. [2.415 #2759] | ||||||||||||||||||||
Fizahan-teny |
| ||||||||||||||||||||
![]() |