Fizahan-teny |
| ||||||||||||||||||||
Ohabolana : tany | |||||||||||||||||||||
Ohabolana 1 | Tanin-dRabidiboka : samy mitomany ny an-dranony. [1.147 #T55] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana : tany | |||||||||||||||||||||
Ohabolana 1 | Afa-draorao, toy ny tany dilatra afa-bato. [2.415 #1602, 2.653 #20]
Afa-draorao toy ny tany dilatra nahafaham-bato. [2.558] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | L' homme délivré de tout embarras et de toute difficulté est semblable au limon sans pierres ni aspérités. [2.415 #1602] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Expression employée quand on est débarrassé de tout obstacle. [2.415 #1602] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 2 | Aiza ny tany hadina no dia ho mby ao an-karona avokoa ? [2.653 #29, 2.974 #42]
Aiza no tany hadina no ho tonga ao an-karona daholo. [2.558] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Impossible de mettre dans la corbeille toute la terre que la bêche a fouillée. [2.974 #42] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 3 | Akanga diso ala ka mahatsiahy ny tany nahazatra. [2.558] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 4 | Aketalahy an-kadilanana aho : madio elatra amin' ity tany ity. [2.415 #2939]
Aketalahy an-kadilanana aho : mondro elatra amin' ity tany ity. [2.415 #2985, 2.653 #39] Aketalahy an-kadilanana, ka mondro elatra amin' ity tany ity. [2.558] Aketalahy an-kadilanana: madio elatra amin’ ity tany ity. [2.653 #40] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Je suis comme le mâle de la sauterelle adrisa qui habite dans un défilé : j' ai les ailes usées dans ce pays-ci. [2.415 #2985]
Je suis comme le mâle de la sauterelle adrisa qui habite un défilé : je n' ai pas les ailes pesantes et chargées, mais nettes et propres dans ce pays-ci. [2.415 #2939] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe était dit par l'homme qui, à cause de sa mauvaise réputation ou de sa pauvreté, ne trouvait pas de femme à épouser ; c' était un proverbe de la contrée d' Ambohidratrimo aux environs de Tananarive. [2.415 #2985]
Ce proverbe était en usage dans la région d' Ambohidratrimo : il était dit par l' homme qui, à cause de sa réputation et de son argent, trouvait une femme à épouser. [2.415 #2939] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 5 | Akoholahy maneno an-tsena: tsy hery, fa alahelo ny tanana nilaozana. [2.653 #63]
Akoholahy maneno an-tsena : tsy hery fa hanina ny tany nilaozana. [2.558] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 6 | Aleo mahantra an-tanindrazana, toy izay malahelo any an-tanin' olona. [2.558 #116] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 7 | Ambarivatry nafafy amy ny tany: tsy very, fa miverina amin’ izay nangalany azy. [2.653 #122]
Ambarivatry nafafy amin' ny tany : tsy very, fa miverina amin' izay nangalana azy. [2.558 #17] Amberivatry nafafy amin' ny tany : tsy very, fa miverina amin' izay nangalany azy. [2.415 #2166] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ambrevades semées en terre : elles ne sont pas perdues, elles reviennent à l' endroit où on les a prises. [2.415 #2166] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 8 | Androngo an' asa: (amin' ny tany asaina) ka samy miaro ny rambony tsy ho tapaka. [1.1]
Androngo an-asa : ka samy miaro ny rambony tsy ho tapaka. [2.165 #1170, 2.558 #235, 2.653 #218] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Samy mamonjy ny ainy avy raha misy olona miasa tany fa sao tapaky ny angady eo ny rambo. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Des lézards dans la terre qu' on laboure: chacun s' esquive pour sauver sa queue (pour l' empêcher d' être coupée par les coups de bêche). [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 9 | Angady mondro nihadian-tany, ka Angady mondro nihadian-tany: midofitra ihany fa tsy mety latsaka. [2.165 #2169] Angady mondro nihadian-tany : mifototra ihany, fa tsy mety latsaka. [2.415 #3654] Angady mondro nihadian-tany : teo ihany fa tsy latsaka. [2.558] Angady mondro nihadian-tany : teo ihany fa tsy nievotra. [2.558] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Bêche usée dont on se sert pour creuser la terre, elle donne des coups, mais elle ne pénètre plus dans la terre. [2.415 #5429]
Bêche usée qui a servi à creuser la terre : elle frappe fort, mais elle n' entre pas. [2.415 #3654] Une bêche tout usée ayant servi à labourer la terre: elle frappe fort (jusqu' au manche), mais n' enfonce pas beaucoup. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il ne faut pas oublier les bienfaits reçus. [2.415 #5429]
Parce quelle est trop émoussée. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 10 | |||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Que chacun soit libre dans sa position. [2.415 #837] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 11 | Aombilahy marangitra, tsy mifidy tany hiadiana. [1.147 #A102] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 12 | Aza atao toy ny angady, ka ny lelany mitomboka tany, sasana amin' ny rano, fa ny zarany tsy | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 13 | Aza ilazana ny Aza ilazanao ny | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | N' allez pas dire (au propriétaire de la rizière) que le riz est clairsemé mais très tallé, car il vous fera sarcler la terre sèche. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 14 | Aza manao tany lavitra andriana. [2.415 #195, 2.558 #586, 2.653 #510] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ne faites pas comme si vous étiez dans un pays éloigné du souverain. [2.415 #195] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Plus les pays étaient éloignés du souverain, et plus il était difficile d' y faire respecter la loi. [2.415 #195] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 15 | Aza manao | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ne faites pas comme une plantation de riz au milieu d’une brousse d’herbe Vero : on ne fait pas ce que la terre aime et demande, mais on fait ce que veut le propriétaire. [2.415 #2280] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des gens qui cherchent leurs intérêts propres sans s’occuper des intérêts généraux. [2.415 #2280] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 16 | Aza | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ne vous mangez pas vous-même comme la terre qui s' éboule d' elle-même. [2.415 #2353] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des dissipateurs. [2.415 #2353] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 17 | Aza mijery tany avo avaratra. [2.165 #2267, 2.653 #619] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ne regardez pas (toujours) vers le pays élevé qui est au nord. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | N' ayez pas de trop grands espoirs, ou: ne vous faites pas trop d' illusions, comme en comptant sur un héritage, etc. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 18 | Aza mitady tany malemy | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ne pas chercher une terre molle pour y planter une bêche. [2.974 #185] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 19 | Boka misambo-balala : mamely totohondry ny tany. [2.415 #1971, 2.653 #795] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Lépreux qui veut prendre des sauterelles : il donne des coups de poing par terre et c' est tout. [2.415 #1971] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Le lépreux n'a pas de doigts ; se disait des gens maladroits. [2.415 #1971] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 20 | Dia varotra tsy raikitra va no haharatsy tany? [2.165 #1191]
Dia | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Est-ce qu' un marché non conclu doit gâter la bonne entente? [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 21 | Dony ny tanin' andriana, izay mifody tsy manana. [2.415 #3640] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Frappons la terre du souverain, et que celui qui se dédira soit frustré de tout. [2.415 #3640] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Formule prononcée après un contrat. [2.415 #3640] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 22 | Fa bainga tany | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 23 | Fahoriana tsy ho afaka va iny, ka dia handry aman-tany ? [2.415 #2598, 2.653 #884]
| ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Avez-vous donc un malheur inguérissable que vous êtes ainsi couché à terre? [2.415 #2598] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Êtes-vous donc sans espoir ? [2.415 #2598] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 24 | Fanambadiana | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 25 | Fangady lava zarana hahamainty molaly ny tany sy ny fanjakana. [2.415 #489] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Les Hova sont comme des bêches à manche long et fort, pour fertiliser le sol et rendre le royaume prospère. [2.415 #489] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Paroles du roi Andrianampoinimerina pour exciter le peuple à travailler la terre ; se disait de ceux qui travaillaient à rendre leur famille riche et prospère. [2.415 #489] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 26 | Fanjaitry ny tany, kofehy mando Kofehy mando | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Les chefs sont comme la corde mouillée qui ne casse pas et tient le royaume. [2.415 #640]
Mes soldats sont l' aiguille qui a cousu le pays, la corde mouillée qui lie le royaume. [2.415 #417] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Comparaisons employées par le roi Andrianampoinimerina. [2.415 #417] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 27 | |||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Désirer beaucoup trouver un pays où il n' y ait pas de tombeaux (où l' on ne meure pas), et arriver dans un pays de cannibales. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 28 | Fotoan-goaika ka any an-tanim-boanjo mifankahita. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Enti-milaza olona mananjava-tiana iray. [1.1]
Samy tsy maintsy ho hita any amin' izay misy an' io zavatra io izy ireo. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 29 | Fotsy tany onenana mba fotsy; mainty tany onenana mba mainty. [2.415 #5794, 2.653 #987]
Fotsy tany onenana, mba fotsy, mainty tany onenana, mba mainty koa. [2.558 #80] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Si les gens de la contrée sont blancs on est blanc avec eux ; s' ils sont noirs on est noir avec eux. [2.415 #5794] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des gens qui sont de l' avis de tout le monde. [2.415 #5794] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 30 | Hady voanjo ny fanompoana, ka tsy ny momba ny tahony ihany no atao Tahaka ny hadi-voanjo ny fanompoana: ka tsy ny momba ny tahony ihany no atao | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | La corvée est comme la récolte des arachides: on ne met pas dans la corbeille seulement celles qui tiennent encore à la tige, mais aussi celles qui sont tombées à terre et qui doivent être ramassées à la main afin de remplir la corbeille. [2.165]
La corvée est comme les arachides qu' on arrache de la terre : on ne met pas seulement dans le panier ce qui vient avec la tige, mais les mains fouillent dans la terre et cherchent ce qui reste afin de remplir le panier. [2.415 #373] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe disait les recherches scrupuleuses qui étaient faites pour remplir le nombre des escouades destinées à la corvée. [2.415 #373] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 31 | Hianareo izao no lakana Hianareo izao no lakana Hianareo izao no lakana Lakana | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | C' est vous, ici présents, qui êtes la pirogue avec laquelle on va boire de l' eau, la grande corbeille qui donne le riz à manger, le pays où l' on habite. [2.415 #201]
Pirogue qui permet de se pencher pour boire, grenier où se trouve la provision de riz, terre d’habitation. [2.974 #343] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Paroles des souverains au peuple et formules d' enrouragement. [2.415 #201] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 32 | Hianareo no trafo nasondrotry ny nofo sy vato nasondrotry ny tany. [2.558 #1337] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 33 | Hidy sy rakotry ny tany, hitana izao vinorin' i | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | L' armée est la serrure et le couvercle pour protéger le royaume : elle garde ce que Radama et les autres souverains ont réuni en un seul royaume avec tant de peines et de privations. [2.415 #425] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Paroles des souverains de l' Imerina. [2.415 #425] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 34 | Hoy ny akoho mikotrika: Nokobaniny tany am-poto-tsofiny lahy ny atodiko; nefa ny mikiakiaka mbola ho zaza, ary ny mikobana efa lamokany. [2.165 #2304] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 35 | Homan-tena ohatra ny tany mainty. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Qui se mange lui-même, comme du terrain noir. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il ne forme qu' une mince couche qui est bientôt emportée par les pluies. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 36 | Homan-tena, toa tany ratsy. [2.415 #2370, 2.558 #1374, 2.653 #1097] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Le prodigue se mange lui-même comme la mauvaise terre qui s'éboule d'elle-même. [2.415 #2370] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 37 | Kalon' antitra ka tany no farany. [1.1]
Kalon' antitra ka tany (tomany) no farany. [2.558 #1591] Toy ny kalon' antitra, ka ranomaso no farany. [2.558 #4293] Toy ny kalon' antitra, ka tomany no farany. [2.165 #1940] Toy ny kalon' antitra : tany no farany. [2.415 #1867, 2.653 #3203, 2.974 #232] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Ilazana ny hira fanaon' ny antitra mitanisanisa ny fotoan-dasa ka mahatonga azy hanembonembona ary mazàna miafara amin' ny tomany. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Chanson de vieux : à la fin ce sont des larmes. [2.974 #232]
Chants de vieillards : chants de plainte qui se terminent par des larmes. [2.415 #1867] Comme le chant des vieux, il finit par des larmes. [2.165 #1940] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ils passent le temps à regretter le passé. [2.415 #1867] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 38 | Komby tsy | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 39 | Lalovan-konenana toa tany. [2.558 #1693] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 40 | Lava volo ny tany sy ny fanjakana, raha mpanjaka tsy mahomby no mitondra. [2.415 #207] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | La terre du royaume se couvre de longues herbes quand c' est un roi incapable qui gouverne. [2.415 #207] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Paroles du roi Andrianampoinimerina. [2.415 #5207] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 41 | Lolo an-tanin' andro, ka tsy mahafoy tany hita. [2.165 #601]
Lolo an-tanin’ andro : tsy mahafoy tany hita. [2.653 #1377] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Un papillon au soleil, il ne quitte pas la place (chaude) qu' il a découverte. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 42 | Lolompon-kovalahy, tsy miseho tsy ratsy tany. [2.165 #295]
Lolompon-kovalahy : tsy miseho tsy tany ratsy. [2.415 #6400] Lolompon-kovalahy, tsy mitranga tsy ratsy tany. [2.558 #135] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | La rancune d' un Hova: elle ne se montre que quand les temps sont mauvais. [2.165]
Rancune d' un Hova : elle ne paraît que dans les temps mauvais. [2.415 #6400] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | C' est-à-dire lorsque la vengeance est facile. [2.415 #6400]
Il est plus facile alors de se venger. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 43 | Mahery an-tanin' olona hoatry ny sakay. [2.415 #642]
Mahery an-tanin’ olona, ohatra ny sakay. [2.653, 2.558] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Fort sur le terrain d' autrui comme le piment. [2.415 #642] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des grands qui se croyaient tout permis, et aussi des prétentieux sans influence. [2.415 #642] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 44 | Malama maina ny tanin' ny mpanjaka, ka sarotra anaovana tongo-dovia. [2.415 #354, 2.165] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | La terre du souverain est glissante sans être mouillée : il est difficile de s' y tenir sur un pied. [2.415 #354]
Le territoire (ou pays) du souverain est glissant même en temps sec, et il est difficile de s' y tenir sur un pied. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | C. à. d. on ne peut pas y faire tout ce qu' il vous plaît; il faut y observer les lois et les usages, car on n' y est pas caché. [2.165]
Il faut observer les lois. [2.415 #354] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 45 | Mamantan-tany foana toy ny havandra tonga ririnina. [2.165 #975, 2.415 #3927]
Mitsapa (mamantan-)tany foana tahaka ny havandra ririnina. [2.558 #2502] Namantan-tany foana tahaka ny havandra ririnina. [2.558 #2728] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Arriver où il n' y a plus rien, comme la grêle qui tombe en hiver. [2.165]
Arriver trop tard comme la grêle qui tombe en hiver. [2.415 #3927] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il n'y a plus rien. [2.415 #3927]
La grêle après vendanges. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 46 | Mamy ny tany ipetrahan' ikaky sy ineny. [2.415 #1521] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Douce est la terre où demeurent papa et maman. [2.415 #1521] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Paroles par lesquelles l' enfant exprime son amour filial et son attachement à la terre qui l'a vu naître. [2.415 #1521] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 47 | Manao tongolo be fofona amin' ny tany. [2.415 #356]
Tongolo maty taho, ka be fofona amin' ny tany. [2.165 #155, 2.558 #4192] Tongolo tapa-bilany, ka mangidy be fofona. [2.558 #4193] Tongolo tapa-bilany : mangidy be fofona amin' ny tany. [2.415 #365] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Des oignons dont la tige est tombée sentent très mauvais dans la terre. Les mauvaises action répandent une mauvaise odeur. [2.165]
Pousser à la révolte ou répandre de faux bruits, c' est comme un oignon qui répand une forte odeur. [2.415 #356] Trop d' oignons dans la marmite empestent les alentours. [2.415 #365] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait de ceux qui poussent à la révolte ou répandent de faux bruits dans le royaume ou dans une famille. [2.415 #365] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 48 | Mandia tany ka lavo, miloloha lanitra ka lena. [1.1]
Mandia tany ka solafaka, miloloha lanitra ka lena. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Enti-manambara na miala tsiny fa na iza na iza tsy maintsy manana ny halemeny noho ny maha-olombelona azy (mivelona eto antany). [1.1]
Enti-milaza fa ny olombelona dia mety diso na mety ho voan-javatra, toy ny aretina, ny voina... [1.1] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 49 | Mandia tany naleha ohatra ny fanoron' ny tsy mahay. [2.165]
Mandia tany naleha toa Mandia tany naleha toa fanoron' ny tsy mahay. [2.415 #3030, 2.653 #1585] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Passer toujours par les mêmes endroits, comme le mauvais joueur de "fanorona" . [2.165]
Revenir sur un terrain déjà parcouru comme les pions d'un joueur de fanorana inhabile. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Le "fanorona", espèce de jeu de dames est le jeu national malgache. [2.165]
Revenir à ses premiers errements. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 50 | Mianiana amin' ny tany | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Promettre par le ciel et la terre qu' on ne recommencera pas. [2.415 #4204] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 51 | Miasa ny tany filanonana ka mamadika ny soa nifanaovana. [2.558 #2270]
Miasa ny tany filanonana ; mamadika ny soa nifanaovana. [2.415 #5454, 2.653 #1734] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Retourner en le travaillant un terrain affecté aux réjouissances publiques, c' est mal répondre aux bienfaits qu' on a reçus. [2.415 #5454] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | La force de ce proverbe est dans le jeu de mots sur miasa et mamadika dont le sens est : retourner par le travail. [2.415 #5454] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 52 | Mifidy tany malemy | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Choisir une terre molle pour y planter sa bêche. [2.974 #485] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 53 | Mikatona ny tany | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Le ciel et la terre se confondent. [2.415 #2623] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des gens aveuglés par la douleur qui ne distinguent plus le ciel de la terre. [2.415 #2623] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 54 | Mikoa ny tany | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Le ciel et la terre s' éboulent. [2.415 #2625] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait d' une grande pluie, d' une calamité. [2.415 #2625] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 55 | Miloloha lanitra ka lena, mandia tany ka tafintohina. [2.558 #2346] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 56 | Misarimorimo hoatry ny valala : raha nanatody, nokotrehin' ny tany ; nony foy, tsy Misarimorimo ohatra ny valala, nanatody nokotrehin' ny tany, nony foy tsy Misarimorimo, ohatra ny valala : raha nanatody, nokotrehin’ ny tany; nony foy, tsy | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Tournoyer en bourdonnant comme les sauterelles : après la ponte, c' est la terre qui les a couvées ; une fois écloses, elles n' ont pas eu de mère pour les conduire. [2.415 #1034] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des orphelins et des malheureux qui n'ont personne à qui recourir ; ou bien de ceux qui veulent se mettre à 'écart de leurs parents. [2.415 #1034] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 57 | Mitsapa tany foana, ohatra ny havandra avy ririnina. [2.653] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 58 | Mitsinjo tany avo avaratra. [2.415 #3180] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Regarder les pays élevés du nord. [2.415 #3180] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe qui fait allusion à Ambohimanga la capitale du nord, se disait de ceux qui comptent sur leurs parents ou sur un héritage et vivent dans l' oisiveté. [2.415 #3180] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 59 | Mpantsaka mahay mikabary: handry ihany fa tsindrian' ny tavim-bilany. [2.165]
Mpantsaka mahay mikabary : hendry ihany, fa ambanin’ ny siny. [2.653] Mpantsaka mahay mikabary : hendry ihany fa ambanin' ny tany. [2.558 #2603] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Un porteur d' eau grand discoureur: il parle bien mais sa tête est pressée par un têt de marmite (c. à. d. la cruche). [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 60 | Mpiasabe manao hisasahana: ny any ny tena indray no avela ho tany vao. [2.653 #1977]
Mpiasabe manao hisasahana : ny an' ny tena indray no avela ho tany vao. [2.415 #3859, 2.558 #2613] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Homme simple qui cultive les rizières des autres pour avoir la moitié de la récolte : il laisse pour cela les siennes en friche. [2.415 #3859] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des gens qui négligent leurs affaires pour celles des autres. [2.415 #3859] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 61 | 'Naro, 'naro ; nady, nady ; tany hadina tsy | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 62 | Ny anarana tanim-boanjo: izay kely famaritra no ratsy. [2.415 #1673, 2.653 #2155]
Ny anarana tanim-boanjo ka izay kely famaritra no manenina. [2.558 #2874] Ny anarana tanim-boanjo, ka izay kely famaritra no ratsy. [2.165 #1329] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Le nom (que l' on prend) est comme un champ d' arachides, et celui qui n' en délimite qu' un peu, fait mal. [2.165]
Prendre un nom, c' est comme lorsqu' on prend une terre à planter des arachides : le moins bon est celui qui est le plus petit. [2.415 #1673] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il faut bien choisir, puisqu' on est libre ; en malgache, les noms propres de personnes ont une signification. [2.415 #1673]
Puisqu' on peut se donner le nom que l' on veut, il vaut mieux en prendre un grand ou ronflant; ce n' est pas plus difficile que de délimiter un grand champ au milieu de terrains encore en friche et inoccupés. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 63 | Ny anarana tanim-boanjo : samy mamangitra izay tiany atao. [2.415 #1674] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Le choix d' un nom c' est comme le choix d' une terre à planter des arachides : chacun prend où il veut et comme il veut. [2.415 #1674] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | C' est une sottise de prendre trop peu de terrain lorsqu' on peut en prendre beaucoup ; c'est également une sottise de prendre un nom petit ou vilain quand on est libre d' en choisir un qui sonne bien. [2.415 #1674] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 64 | Ny andon' ny lanitra sy ny tsiron' ny tany anie homba anao lalandava. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Teny enti-milaza tsodranom-pitahiana, noho ny ando mahatsara ny zavamaniry fa tsy mba manimba azy toy ny fanala. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 65 | Ny antitra hazo Ny antitra hazo Ny tanora vato mandondona, ny antitra hazo Ny tanora vato mandondona, ny antitra hazo Ny tanora vato mandondona, ny antitra hazo | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Enti-milaza fa na ny tanora na ny antitra dia samy mety hopaohin-dRafahafatesana daholo. [1.1]
Na ny antitra na ny tanora, dia mety hindaosin' ny fahafatesana daholo, fa tsy misy hoe "Iretsy tsy maintsy lasa aloha na irery lasa aoriana". [1.1] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | La jeunesse est une pierre qui surplombe, la vieillesse un arbre au bord du précipice : qui s’en ira le premier ? [2.974 #163]
Le jeune homme est comme une pierre qui surplombe, et le vieillard comme un arbre au bord du précipice : on ne sait pas lequel des deux tombera le premier. [2.415 #2910] Les jeunes sont (comme) un rocher surplombant, et les vieux (comme) un arbre planté au bord d' un précipice: on ne sait lequel des deux tombera le premier. [2.165] Le vieillard est comme un arbre au bord du précipice et le jeune comme un terrain qui surplombe : on ne sait pas lequel tombera le premier. [2.415 #2892] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe signifiait l' incertitude du moment de la mort ; il signifiait aussi que le passé ne revient pas. [2.415 #2892]
Incertitude du moment de la mort. [2.415 #2910] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 66 | Ny fifonana no mendriky ny diso, fa mandia tany ka lavo, miloloha lanitra ka lena. [2.558 #2980]
Ny fifonana re no hatao, fa diso ; fa mandia ny tany, ka lavo ; miloloha ny lanitra, ka lena ; miara-monina aman-kavana, ka diso amim-pihavanana. [2.653 #2225, 2.415] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Il ne nous reste qu' à demander pardon, car nous avons été en faute ; en effet quiconque foule la terre, tombe ; quiconque a le ciel au-dessus de sa tête, se mouille ; quiconque demeure avec des parents, peut faillir contre les devoirs de la parenté. [2.415 #6420] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il est humain d'errer, il faut savoir reconnaître sa faute. [2.415 #6420] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 67 | Ny harena | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Toutes les richesses de la terre ne suffisent pas à rendre l' homme heureux. [2.415 #2225] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 68 | Ny hazo no vanon- Ny hazo no vanon- | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Ny zavatra no vanona dia ny any amin' ny fototra no tsara. [1.1]
Ny zavatra tsara dia avy amin' ny zavatra tsara ihany. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Si avec un arbre, on peut faire une pirogue c' est grâce à la forêt où il a poussé. [2.165]
Si on peut faire une pirogue avec un arbre, c' est que l' arbre a poussé dans la forêt. [2.415 #2774] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 69 | Ny herana aman-jozoro dia maniry amin' ny tany, ary ny volamena sy ny volafotsy dia tsy latsaka avy any an-danitra. [2.415 #6241] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Les joncs poussent de la terre, l' or et l' argent ne tombent pas du ciel. [2.415 #6241] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Paroles de Radama I sur le travail. [2.415 #6241] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 70 | Ny lanitra tsy ferana, ny masoandro tsy Ny lanitra tsy ferana, ny masoandro tsy zehena, ary ny tany tsy refesina. [2.415 #230] Ny manjaka toy ny lanitra, ka tsy azo refesina; toy ny masoandro, ka tsy azo tohaina. [2.415 #232, 2.653] Ny manjaka toy ny lanitra, ka tsy azo refesina; toy ny masoandro, ka tsy azo zehena. [2.415 #232, 2.653] Ny masoandro tsy azo zehena. [2.415 #234] Ny mpanjaka toy ny lanitra ka tsy azo refesina, ary toy ny masoandro ka tsy azo tohaina. [2.165] Ny mpanjaka toy ny lanitra ka tsy azo refesina, ary toy ny masoandro ka tsy azo zehena. [2.558 #3157, 2.165, 1.1] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Enti-milaza ny fahefan' ny mpanjaka izay tsy refersai-mandidy ary tsy toherin-teny. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Le ciel n' est pas limité, le soleil n' est pas mesuré, la terre est incommensurable. [2.415 #230, 2.165]
Le souverain est comme le ciel et on ne peut le limiter, il est comme le soleil et on ne peut le mesurer (ou: on ne peut s' y opposer). [2.165 #1399] Le souverain est comme le firmament : on ne peut pas le mesurer ; il est comme le soleil : on ne peut ni l' arrêter ni le mesurer par empans. [2.415 #232] Le souverain est comme le soleil qui ne peut pas se mesurer par empans. [2.415 #234] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | L'autorité du souverain est sans bornes. [2.415 #232]
Se disait du souverain. [2.415 #230] Son autorité est sans bornes. [2.415 #234] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 71 | Ny sakay no mahery an-tanin' olona. [2.165 #2226] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ce n' est que le piment qui est fort chez les autres. [2.165 #2226] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 72 | Ny tany sahala amin' ny vilanibe ary ny olona toy ny hena. [2.558 #3264]
Ny tany toy ny vilanibe, ary ny olona toy ny hena. [2.653 #2429, 2.415] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | La terre est comme une grande marmite et les hommes sont comme la viande qui est dans la marmite. [2.415 #1687] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 73 | Ny tany Ny tany Ny tany | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | La terre est la première épouse de Dieu : elle nourrit les vivants et les morts, elle les serre dans ses bras. [2.415 #45] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe sakalava était fort connu en Imerina ; comparaison avec la première femme d'un polygame : c' était elle qui avait soin des biens de la maison. [2.415 #45] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 74 | Ny vitsika no keliray, ny fanompoana no mafy : mivoaka, mitondra tany ; miditra, mitondra hanina ; kanefa nony tonga, ny tsy naka no homana. [2.415 #731, 2.653 #2481] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Si les fourmis sont chétives, c' est que leur corvée est rude : en sortant elles portent de la terre ; en rentrant elles apportent des provisions ; mais quand elles arrivent, c' est celui qui n' a pas amassé qui mange tout. [2.415 #731] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe qui s'appliquait aux exacteurs, fait allusion au serpent renimandotra ; les Malgaches disaient que ce serpent habitait les fourmilières et était nourri par les fourmis qui à leur tour mangeaient son cadavre. [2.415 #731] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 75 | Ny vokatry ny tany mahavoky, ny tandroky ny fanjakana maharo. [2.415 #446] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Les fruits de la terre rassasient le peuple et ce sont les soldats qui sont les cornes protectrices du royaume. [2.415 #446] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait de toute affaire qu' on avait fait réussir. [2.415 #446] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 76 | Nokekerin' amboa tany Imamo, ka any Ambatomanga mbola mikapoka alika ihany. [2.415 #6404, 2.653] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Mordu par un chien dans l'Imamo, il frappe encore les chiens lorsqu' il est à Ambatomanga dans l'Imerina. [2.415 #6404] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait de ceux qui n' oublient pas. [2.415 #6404] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 77 | Papango mipaoka an-dranomasina : mipaoka an-tanin' olona. [2.415 #4313, 2.558 #3480, 2.653 #2593] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Oiseau de proie papangue qui enlève une proie sur mer : il prend sur le terrain d' autrui. [2.415 #4313] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait de deux rusés ou de deux voleurs. [2.415 #4313] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 78 | Piso be mangery am-bato : very tany hatototra. [1.147 #P7] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 79 | Raha mahay no vadintany, fa raha tsy mahay Raha mahay no vadintany, fa raha tsy mahay dia Raha mahay no vadintany; fa raha tsy mahay dia | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | S' il est habile il est agent du gouvernement dans les provinces ; mais s' il ne l' est pas, les provinces le secouent et le rejettent. [2.415 #3417] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Jeu de mots : vadintany agent du gouvernement dans les provinces, et avadiky ny tany secoué et rejeté par les provinces. [2.415 #3417] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 80 | Raha tany misy hotsaka, dia misy sahona; ary raha tany misy loha, dia misy lela; ary raha tany misy lela, dia misy havitra. [2.165]
Raha tany misy hotsaka, dia misy sahona ; ary raha tany misy loha, dia misy lela ; ary raha tany misy lela, dia misy hevitra. [2.415 #307] Raha tany misy hotsaka, dia misy sahona; ary raha tany misy loha, dia misy lela; ary raha tany misy olona, dia misy havitra. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Si dans un pays il y a des mares, il y a des grenouilles ; s' il y a des têtes, il y a des langues ; et s' il y a des langues, il y a des pensées. [2.415 #307]
Si un pays contient des mares, il y a des grenouilles; et si un pays contient des têtes, il y a des langues; et si un pays contient des langues (ou: des gens), il s' y trouve des idées. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 81 | Raha tsy | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Si on n' est pas bien exorcisé, on tombe de faiblesse comme une terre qui s' éboule d' elle-même. [2.415 #104] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe disait la puissance des sorts. [2.415 #104] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 82 | Rano | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 83 | Rano velona Ranovelona Ranovelona | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Eau vive qu' on amène en hiver par des canaux dans un village : elle quitte bien l' endroit où elle était, mais elle n' arrive pas à l' endroit où on veut l' amener : elle se perd en route. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait de ce qui se perd en route, par exemple l' argent dans un procès. [2.415 #3364] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 84 | Sakalava miankandrefana : tsy resy fa manina ny tany nahabe. [2.558 #3797] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 85 | Sima nozairina : Sima nozairina : tonga tany ihany, fa miketrona. [2.415 #1708, 2.653] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Bec-de-lièvre qu' on a cousu : tout se rejoint mais il y a des plis. [2.415 #1708] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il reste des traces des difficultés, ou des événements, ou des paroles, même après arrangement ou réconciliation. [2.415 #1708] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 86 | Tahaka ny hady voanjo ny fanompoana : tsy ny momba ny tahony ihany no atao Tahaka ny hady voanjo ny fanompoana : tsy ny momba ny tahony ihany no atao | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 87 | Tandroky ny tany. [2.415 #683] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Les chefs sont comme les cornes qui protègent le pays. [2.415 #683] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 88 | Tany fotsy anenenana, ka ny taniravo indray no atentina. [2.415 #141, 2.653 #3006]
Tany fotsy anenenana, ka ny taniravo no atentina. [2.558 #4106, 2.165] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Avoir du regret de la terre blanche, et pourtant en remettre par dessus. [2.165]
On regrette d' avoir mis au front de la terre blanche, et c' est de la terre blanche pétrie, appelée taniravo, que le sikidy ordonne de mettre. [2.415 #141] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | C. à. d. regretter une faute commise, et pourtant y retomber bientôt. [2.165]
Les Malgaches se mettaient parfois de la terre blanche sur le front par superstition. [2.415 #141] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 89 | Tany hatra ody remby. [1.147 #T39] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 90 | Tany Tany | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Être enterré dans un endroit dont on était mécontent; finir ses jours avec un conjoint qu' on disait ne pas aimer. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 91 | Tany | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Il a été mordu par un chien dans l'Imano pendant l' été, et à Ilavatehezana maintenant il poursuit les chiens pour se venger. [2.415 #6384] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il n' oublie pas. [2.415 #6384] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 92 | Tany mainty tsy mba vazimba. [2.165 #60, 2.415 #113, 2.558 #4107, 2.653 #3007] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | La terre noire n' est pas un Vazimba. [2.165 #60]
Une terre noire n' est pas un Vazimba. [2.415 #113] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il ne faut pas voir des Vazimba partout. [2.415 #113] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 93 | Tanim-bomangan' avaratr' Ilafy, ka ny efa kotra ihany no avadibadika. [2.558 #4045]
Tanim-bomangan' Avaratr' Ilafy, ka ny kotra ihany no avadibadika. [2.165] Tanim-bomangan' avaratr' Ilafy, koa ny kotra ihany no avadibadika. [2.415 #4820, 2.653] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Champs de patates des gens qui habitent au nord d'Ilafy : on tourne et retourne sans cesse un terrain épuisé par le même genre de culture. [2.415 #4820]
La culture des patates au nord d' Ilafy, on les plante toujours dans le même terrain. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | C' est de la paresse ou un manque d' initiative, car en cherchant on trouverait d' autres terrains favorables. [2.165 #1512]
Se disait de paroles ou actions répétées sans cesse. [2.415 #4820] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 94 | Tany namanany tsy ialan’ ny volovolony. [1.147 #T38] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 95 | Tanin' andriana Tanin' andriana Tanin' andriana Tanin' Andriana Tanin’ Andriana tian | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | On aime la terre d' un souverain pour y résider, mais on n' aime pas à se soumettre à ses lois. [2.415 #258]
Vouloir demeurer sur les terres du souverain, mais ne pas vouloir suivre ses lois. [2.165 #1411] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il en coûte de se soumettre à toutes les volontés du souverain ; on voudrait avoir les avantages sans les inconvénients. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 96 | Tany tsy very lohany, omby tsy | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Un pays qui n' a pas perdu son chef, des bœufs qui ne sont pas gardés (contre les voleurs) par des charmes. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 97 | Tefy vilany tany io, ka aleo ampiana toy izay anesorana. [2.415 #2249] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | C' est comme lorsqu' on fait des marmites en terre : il vaut mieux y ajouter qu'en enlever. [2.415 #2249] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce proverbe fait allusion à ce que la marmite en terre se rétrécit en cuisant ; il se disait des biens qu' il faut accroître et non diminuer. [2.415 #2249] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 98 | Tiana, ka tany lavitra natao folo hafatra, fa nony tonga tsy | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 99 | Trano misy olona, misy afo, tany misy farihy, misy sahona. [2.558 #4384] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 100 | Tsy hitanareo va ny maty? | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ne les voyez-vous pas, les morts? Us sont couchés tous ensemble, chacun enveloppé de ses lamba, et la tête couverte pour n' aller nulle part. Le matin ils ne se lèvent pas, et le soir ils ne se chauffent pas; sur leurs poitrines il y a de la terre rouge, et à leurs côtes une maçonnerie. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Il s' agit des morts couchés et empilés dans le tombeau de famille. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 101 | Tsy mahita fetry ny lanitra, tsy manjehy ny masoandro, tsy mandrefy ny tany. [2.415 #262]
Tsy nahita fetry ny lanitra, tsy nanjehy ny masoandro, tsy nandrefy ny tany. [2.653 #3557] Tsy nahita ny fetry ny lanitra, tsy | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | On ne voit pas les bornes du firmament, on ne mesure pas le soleil par empans, on ne mesure pas la terre à la brasse. [2.415 #262] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait de la puissance et de la grandeur du souverain, afin d' inspirer au peuple crainte et confiance. [2.415 #262] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 102 | Tsy manana tany na dia | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Il n' a pas un coin de terre, pas même la longueur du pied. [2.415 #2568] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 103 | Tsy mandia tany : ny marary aza afa-mandeha. [2.415 #4839, 2.558 #4528, 2.653 #3377] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | On dit qu' on ne peut mettre les pieds à terre, et cependant les malades eux-mêmes peuvent marcher. [2.415 #4839] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | C' est une excuse qui n' en est pas une. [2.415 #4839] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 104 | Tsy mba toy ny tsiriry Tsy mba tsiriry vorona handositra, fa tsiriry ahitra hipetraka amin' ny tany. [2.415] Tsy mba tsiriry Tsy mba tsiriry | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Ce n' est pas le tsiriry canard sauvage qui s' envole au loin, mais la plante tsiriry qui demeure. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Ce n'est pas une chose qui passe, mais elle demeure ; jeu de mots sur les deux sens de tsiriry, qui est le nom d' un canard sauvage, et aussi le nom d'une plante. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 105 | Tsy mety raha leon-dra-kena ka tany mena avy no handosirana. [2.558 #4597]
Tsy mety raha leon-dran-kena, ka ny | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 106 | Tsy mifidy tany hianjerana toa Tsy mifidy tany hianjerana, toy ny | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Qui ne choisit pas l' endroit où il tombe, comme les pluies d' automne. [2.415 #3154, 2.165] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Être prêt à tout. il. [2.415 #3154]
Se dit d' une personne qui ne craint pas d' entreprendre tout ce qui se présente. [2.165] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 107 | Tsy ny tany no fady fa ny vavam-bahoaka. [2.558 #4781, 1.1] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana malagasy | Raha misy tsy mahatamana amin' ny tany anankiray, tsy ny tany akory no anton' izany satria ny tany tsy fady na oviana na oviana, fa ny vavam-bahoaka raha toa ka ratsy ny atao. [1.1] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 108 | Tsiriry ahitra hipetraka amin' ny tany, fa tsy mba tsiriry vorona handositra ny ambanilanitra. [2.415 #490] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Les Hova sont la plante tsiriry qui reste dans la terre, et non pas le canard tsiriry qui s' envole au loin. [2.415 #490] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Paroles dites par le roi Andrianampoinimerina aux Hova ses sujets, pour affirmer leur stabilité dans le royaume; jeu de mots sur les deux significations du mot tsiriry ; sens plus général ; vous pouvez compter sur nous. [2.415 #490] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 109 | Valala | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Sauterelles apportées par le vent et qui parcourent des terres inconnues (présomptueux ou indiscret ). [2.974 #474] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 110 | Vely | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 111 | Vinanto misorom-pihavanana rafozana, mividy hena matavy, manasa rafozana noho ny tany tsy lavitra, fa trano | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Gendre qui n' a pas trop d' affection pour ses beaux-parents : quand il achète de la viande grasse, il les invite parce qu' ils habitent tout près et que maison est contiguë à la sienne. [2.415 #1482] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Se disait des gendres qui n' aimaient guère leurs beaux-parents, mais faisaient pour eux ce qu'ils étaient obligés de faire. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 112 | Vitsika momba kitay : harivariva any an-tanin' olona. [2.415 #4036]
Vitsika momba kitay, ka harivariva any an-tanin' olona. [2.165] Vitsika nomba kitay : harivariva any an-tanin’ olona. [2.653 #3683, 2.974 #239] Vitsika nomba kitay, ka harivariva any an-tanin' olona. [2.558 #4958] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Des fourmis qui étaient sur du combustible (herbe ou bois): sur le soir elles se trouvent chez quelqu' un (au lieu d' être chez elles). [2.165]
Fourmi emportée dans la provision de paille à brûler : elle se trouve fort tard en pays étranger. [2.415 #4036] Fourmi qui a suivi un fagot qu’on transporte : la nuit venue, la voilà seule dans une terre étrangère. [2.974 #239] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | C' est surtout en rentrant chez eux vers le soir que les gens de la campagne apportent une petite botte d' herbe sèche ou un petit fagot de bois, pour faire cuire le riz du soir. [2.165]
Se disait des sens dépaysés, par exemple des orphelins obligés d'être chez les autres. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 113 | Volon-tany arahin' ovy, tanety ambo | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 114 | Volon-tany samihafa. [2.415 #344] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | L' herbe des divers pays est différente. [2.415 #344] | ||||||||||||||||||||
Fanazavana frantsay | Chaque pays a ses moeurs et ses usages ; on appliquait aussi l' expression aux différentes couleurs de la peau. [2.415] | ||||||||||||||||||||
Ohabolana 115 | Vovoka an-kadilanana, ka ny sisa tsy lasan' ny rivotra raha ririnina, dia faohin' ny riaka raha fahavaratra. [2.415 #3164, 2.165]
Vovoka an-kadilanana : ny tsy lasan' ny rivo-dririnina, faohin' ny riaka raha fahavaratra. [2.558 #5053] Vovo-tany an-kadilanana : raha ririnina, fohin’ ny rivotra ; raha fahavaratra, lasan' ny riaka. [2.974 #339] | ||||||||||||||||||||
Dikanteny frantsay | Comme la poussière d’un chemin encaissé : en hiver, le vent l’emporte ; en été, le torrent l’entraîne. [2.974 #339]
De la poussière dans un défilé: ce qui n' a pas été emporté par le vent en hiver est entraîné par les torrents en été. [2.165] Poussière dans un défilé étroit ce que le vent d' hiver n' a pas emporté, est entraîné par les torrents en été. [2.415 #3164] | ||||||||||||||||||||
Fizahan-teny |
| ||||||||||||||||||||
![]() |